Autor: Agnieszka Małolepsza, magister fizjoterapii

Człowiek spędza około 1/3 swojego życia w łóżku. Wynika z tego, że około 8 godzin w ciągu doby przypada na nasz odpoczynek. Prawda, że dużo? Biorąc pod uwagę czas, w jakim nasze ciało znajduje się w pozycji leżącej, zakup odpowiedniego materaca powinien być absolutnym priorytetem podczas urządzania wnętrza. To inwestycja w nasze zdrowie i dobre samopoczucie – nic tak dobrze nie poprawia nastroju i nie dodaje energii, jak zdrowy, niczym niezakłócony sen.

Objawy źle dopasowanego materaca

Pacjenci bardzo często nie zdają sobie sprawy z tego, że szereg ich dolegliwości bólowych wynika ze źle dopasowanego materaca. Problem ten nie dotyczy jedynie kręgosłupa i dyskomfortu powstającego w okolicach poszczególnych partii pleców. Efektem nieodpowiednio dobranego materaca mogą być również bóle głowy, chroniczne zmęczenie, a także złe funkcjonowanie układu krwionośnego, wynikające z uciskania poszczególnych części ciała w czasie snu.

Materac powinien być… Wygodny!

Bardzo często powstaje więc pytanie – jaki materac wybrać, aby zadbać o dobre samopoczucie i prawidłowe funkcjonowanie organizmu. I chociaż wydaje się to prozaiczne, to najbardziej trafna odpowiedź brzmi – wygodny. Jeszcze do niedawna w społeczeństwie krążył mit twardego materaca. Co on oznacza? Nic innego, jak im twardszy materac, tym lepszy, zdrowszy i bardziej wytrzymały. Niestety prawda wygląda dokładnie odwrotnie. Twardy materac nie gwarantuje optymalnego podparcia różnych partii ciała, co z kolei implikuje powstawanie napięcia mięśni i eliminuje możliwość relaksującego odpoczynku. Powoduje, że budzimy się rano… zmęczeni. Odgniecione ramiona, biodra, bolący kręgosłup i głowa. Większość z nas doskonale zna to nieprzyjemne uczucie. Warto jednak podkreślić, że za miękkie podłoże podczas snu również nie gwarantuje wygody. Podobnie jak w poprzednim przypadku, mięśnie napinają się, aby podtrzymać szkielet, ponieważ materac nie gwarantuje odpowiedniego oparcia. W zapadającym się łóżku trudno jest ponadto zmienić pozycję podczas snu, co może prowadzić do wybudzania się nawet kilkanaście razy w ciągu nocy. Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że jest to pierwszy krok do porannego zmęczenia.

Podwójny problem dużej wagi

Reasumując, dobry materac, to ergonomiczny materac, przy czym to, co dla jednej osoby jest ergonomiczne, nie musi wcale być komfortowe dla innej. Podczas dopasowywania twardości materaca jednym z ważniejszych aspektów jest na przykład ciężar przyszłego użytkownika. Osoby z dużą wagą zdecydowanie preferują nieco twardsze materace, w przeciwieństwie do osób szczupłych, dla których lepszym rozwiązaniem okazują się ich bardziej miękkie i sprężyste odpowiedniki. Pewien dysonans pojawia się wówczas, kiedy z materaca korzystają dwie osoby. W takim przypadku zdecydowanie złym pomysłem są klasyczne materace bonellowe wypełnione sprężynami. Ich powierzchniowa elastyczność sprawia, że podczas najdrobniejszego ruchu pracuje cały materac. Oznacza to, że zmiana pozycji ciała jednej z osób jest odczuwana przez partnera, co również obniża komfort snu. Pewnym rozwiązaniem są materace charakteryzujące się sprężystością punktową niwelujące wspomniane powyżej drgania do minimum. Idealną opcją w tym przypadku są materace lateksowe i materace z pianki termoaktywnej. Ich zdecydowanym minusem jest dość wysoka cena. Z tej racji wiele par decyduje się na zakup dwóch osobnych materaców sprężynowych, dopasowanych rozmiarami do jednego łóżka.

Aby zawsze wstawać z łóżka prawą nogą…

Przyglądając się materacom możemy podzielić je na pięć podstawowych grup. Najbardziej popularne wśród nich są obecne w naszych domach od bardzo dawna materace sprężynowe typu bonell. Jeszcze kilkanaście lat temu sprężyny wypełniające ich wnętrze były pokryte cienką warstwą różnorodnych, mniej lub bardziej odpornych na eksploatację materiałów, przez co zdarzało się, że wychodziły na zewnątrz lub powodowały dotkliwe uciski ciała. W chwili obecnej zastosowanie nowoczesnych technologii pozwoliło wyeliminować ten problem do minimum. Decydując się na zakup materaca sprężynowego warto wziąć pod uwagę takie parametry jak ilość zwojów składających się na sprężynę (kierując się przy tym zasadą im więcej, tym lepiej) oraz grubość drutu (dobrej jakości materac posiada druty o grubości nie mniejszej niż 2,2 mm). Pewną alternatywą dla materaców bonelowych są ich warianty posiadające sprężyny w kształcie walca obłożone kieszeniami z pianki poliuretanowej lublateksukieszeniami z pianki poliuretanowej lublateksu.

Pierwsze z nich są tańsze, ale odznaczają się mniejszą wytrzymałością, drugie – droższe i bardziej trwałe. Ich atutem jest elastyczność punktowa, przez co są bardziej wygodne i lepiej dopasowują się do pozycji ciała podczas snu, podtrzymując jego poszczególne partie. Oczywiście w ich przypadku również obowiązuje zasada im więcej, tym wygodniej – duża ilość sprężyn gwarantuje lepszy wypoczynek.

Innowacją ostatnich lat są materace lateksowe. Wyróżniają się wysoką ergonomią, dzięki właściwościom wypełniającego je materiału. Ale uwaga! Kupując materac lateksowy należy przyjrzeć się procentowej zawartości w nich naturalnego kauczuku – liczba ta nie może być mniejsza niż 20%. A co to oznacza w praktyce? Im więcej syntetycznej mieszanki, tym materac jest gorzej wentylowany i sprzyja rozwojowi drobnoustrojów. Materace lateksowe gwarantują idealne podparcie dla kręgosłupa, zapewniając komfortowy wypoczynek. Charakteryzują się sprężystością punktową, co sprawia, że są idealne dla par. Jedyną przeszkodą w podjęciu decyzji o zaproszeniu ich do sypialni może okazać się dość wysoka cena lub… alergia na lateks wykluczająca całkowicie ich użytkowanie.

Zupełnie przełomową technologią są materace z pianki termoaktywnej, które pomimo bardzo wysokich cen zyskują coraz szersze grono zwolenników. Ich fenomen polega na tym, że pod wpływem temperatury ciała ich powierzchnia mięknie, dzięki czemu idealnie dopasowują się do pozycji ciała. Ich niewątpliwym atutem jest ponadto doskonała wentylacja i bardzo wysokie właściwości antyalergiczne.

Nie zapominajmy o dodatkach!

Wybierając materac nie można zapominać o szeregu dodatków, gwarantujących ich dużą żywotność i bezproblemowe użytkowanie. Na pierwszy plan wysuwa się oczywiście stelaż, który reagując na nacisk współgra z materacem w tworzeniu odpowiednich warunków do spania. Jego zadaniem jest również przedłużenie okresu użytkowania materaca. Bardziej lub mniej gęsto rozmieszczone listewki sprzyjają oddychaniu materaca, zapobiegając nagromadzaniu się w nim pary wodnej i przeciwdziałając rozwojowi mikroorganizmów.

Ważną kwestią jest także zdejmowany pokrowiec, który można bez problemu prać w temperaturze 30, a nawet 60 stopni Celsjusza. W tym aspekcie zdecydowaną przewagę zyskują naturalne tkaniny, co jednak nie zmienia faktu, że ich syntetyczne odpowiedniki coraz częściej dorównują im jakością i komfortem użytkowania.